Dubbele dijken als robuuste waterkerende landschappen voor een welvarende Zuidwestelijke Delta
van Belzen, J.; Rienstra, G.; Bouma, T.J. (2021). Dubbele dijken als robuuste waterkerende landschappen voor een welvarende Zuidwestelijke Delta. NIOZ-rapport, 2021(01). NIOZ Royal Netherlands Institute for Sea Research: Yerseke. 108 pp. https://doi.org/10.25850/nioz/7b.b.kb
Deel van: NIOZ-rapport. Netherlands Institute for Sea Research (NIOZ): Den Burg. ISSN 0923-3210, meer
Klimaatopwarming en zeespiegelverandering dwingen ons om de aanpak met betrekking tot waterveiligheid tegen het licht te houden en zelfs te heroverwegen. De huidige Nederlandse aanpak waarbij dijken steeds hoger en breder worden zorgt op termijn voor problemen. Door voortgaande bodemdaling nemen op termijn de kosten toe om waterkeringen stabiel te houden en verzilting tegen te gaan. In dit rapport onderzoeken we de kansen voor implementatie van dubbele dijken met een wisselpolder als alternatief voor de huidige aanpak. Bij een dubbele dijk wordt een dijk landwaarts van de zeewaartse dijk aangelegd, of een bestaande slaperdijk opgewaardeerd. Tevens wordt een doorlaat in de zeewaartse dijk gemaakt zodat de tussenliggende wisselpolder door getijden overstroomd en op kan slibben. Doordat de bodemhoogte toeneemt worden de dijken stabieler en hoeven minder opgehoogd te worden, wat kosten kan besparen. De wisselpolder kan baten leveren wanneer deze voor aquacultuur en zilte teelt of voor natuurontwikkeling, waar recreatie en toerisme van kunnen profiteren, gebruikt wordt. Wanneer de bodem op hoogte is kan de doorlaat afgesloten worden om de wisselpolder weer voor landbouw in gebruik te nemen. In deze studie werken we het concept van dubbele dijken met wisselpolder in meer detail uit. We voeren een kosten-batenanalyse en economische effectrapportage van een estuarium brede implementatie in de Zuidwestelijke Delta uit, langs de oevers van de Westerschelde, Oosterschelde en het Haringvliet. Daarbij maken we gebruik van een model welke de bodemhoogte in de wisselpolders berekend en de daaraan gekoppelde baten m.b.t. aquacultuur, zilte teelt en natuur. We vergelijken de dubbelde dijken met zowel de conventionele dijkophoging ('business as usual') als ook een alternatief met overslagbestendige dijken. Uit deze analyse blijkt dat dubbele dijken met wisselpolders op alle fronten goed scoort ten opzichte van de conventionele aanpak. Ondanks de hoogste implementatiekosten is het investeringsrendement hoog en voegt het nieuwe economische en natuurlijke functies toe aan het landschap, waardoor een no-regret investering ontstaat. Tijdige implementatie is echter essentieel voor het succes ervan, omdat door zeespiegelstijging de bodemophoging achter kan blijven. Wanneer de bodem in de wisselpolders tussen de dubbele dijken relatief laag blijft, heeft dat niet direct gevolgen voor de waterkerende werking. Wel zal de mogelijkheid om de polder weer in gebruik te nemen voor landbouw uitblijven en zal de stabilisatie minder zijn. Daar staat tegenover dat de wisselpolders langer voor aquacultuur geschikt blijven, welke een sterk alternatief voor landbouw zijn. Concluderend zijn dubbele dijken met wisselpolders een betaalbaar alternatief en zorgen ze voor een veilig en robuust waterkerend landschap met meerwaarde voor de regionale economie en natuur.
Alle informatie in het Integrated Marine Information System (IMIS) valt onder het VLIZ Privacy beleid
